O raku piersi, diagnostyce i metodach leczenia – opowiada dr n.med. Wojciech Pirowski, specjalista chirurgii ogólnej i chirurgii onkologicznej
Panie Doktorze jakie objawy daje rak piersi?
Dr n. med. Wojciech Pirowski: Pacjentkę zaniepokoić powinno wyczuwalne nowo powstałe zgrubienie w piersi, które najczęściej jest niebolesne, może być ruchome lub nieruchome względem ściany klatki piersiowej. Dodatkowo także wciągnięcie brodawki sutkowej lub skóry (tzw. objaw skórki pomarańczowej), powiększenie jednej piersi, wyciek krwisty z brodawki sutkowej mogą świadczyć o rozwoju raka piersi.
Czy zawsze zmiana w piersi oznacza raka? U jak dużej grupy kobiet on występuje?
Nie, najczęściej okazuje się, że wyczuwalne zgrubienie w piersi to nowo powstała torbiel, czyli zmiana o charakterze łagodnym.
Rocznie w Polsce u kobiet diagnozuje się około 24 tysiące nowych przypadków zachorowania na raka piersi.
Czy istnieją czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi? Jakie są czynniki protekcyjne w przypadku tego nowotworu?
Do najważniejszych czynników ryzyka rozwoju raka piersi zaliczamy przede wszystkim wiek kobiet. Liczba zachorowań zwiększa się po 50 r.ż., 80% zachorowań odnotowuje się po menopauzie. Dodatkowo oczywiście czynnik genetyczny, ale i m.in. wczesna pierwsza miesiączka, późna pierwsza ciąża, palenie papierosów, otyłość, antykoncepcja hormonalna czy hormonalna terapia zastępcza zwiększają ryzyko zachorowania na raka piersi.
Głównym czynnikiem protekcyjnym jest przede wszystkim profilaktyka pierwotna, czyli unikanie otyłości, dieta niskotłuszczowa, ograniczenie alkoholu i palenia papierosów. Bardzo ważna jest także profilaktyka wtórna, czyli badania przesiewowe, tak jak mammografia. Nie należy zapominać również o samobadaniu piersi raz w miesiącu oraz w niektórych przypadkach uzupełniającym USG piersi.
Jak wygląda diagnostyka raka piersi?
Diagnostyka raka piersi to przede wszystkim mammografia jako badanie przesiewowe zalecane u kobiet od 50 do 69 roku życia, wykonywane co 2 lata. A U młodszych kobiet zaleca się wykonywanie samobadania piersi raz w miesiącu oraz uzupełniające USG piersi raz w roku.
W przypadku stwierdzenia podejrzanej zmiany litej należy wykonać biopsję gruboigłową lub biopsję gruboigłową wspomaganą próżnią tzw. mammotomiczną. Natomiast w torbielach można wykonać biopsję cienkoigłową.
Jak wygląda leczenie nowotworu piersi?
Leczenie raka piersi opiera się na zatwierdzonych wytycznych. W Polsce mamy dostęp do najnowocześniejszych badań diagnostycznych oraz wszystkich dostępnych form leczenia. Opieramy się na światowych standardach i wytycznych, tak samo rak piersi leczony jest u nas jak i np. w Niemczech, Włoszech, USA. Decyzja o zastosowaniu określonego typu leczenia jest związana z wiekiem chorej, stopniem zaawansowania raka oraz podtypem biologicznym raka.
Czy zawsze konieczna jest amputacja piersi? Kiedy można wykonać operację oszczędzającą pierś (tzw. BCT)?
Metodą z wyboru jest zabieg oszczędzający pierś z uzupełniającą radioterapią.
Natomiast w przypadku przewidywanego złego efektu estetycznego, gdy np. zmiana jest duża w stosunku do wielkości piersi, możemy wykonać mastektomię podskórną z jednoczesną rekonstrukcją ekspanderem lub implantem.
Mastektomia prosta jest wykonywana coraz rzadziej, a najczęstszym jej powodem jest wysokie zaawansowanie zmiany lub brak zgody Pacjentki na uzupełniającą radioterapię.
Jak można odtworzyć pierś po zabiegu amputacji?
Zalecaną metodą z wyboru jest odtworzenie piersi za pomocą tkanek własnych. Są to najczęściej tzw. płaty uszypułowane skórno-tłuszczowe. Często wykonuje się także rekonstrukcje z użyciem płata z mięśnia najszerszego grzbietu (tzw. płat LD) i tutaj używamy najpierw ekspandera, a następnie docelowego implantu.
Jak wygląda leczenie po zabiegu operacyjnym? Czy zawsze Pacjentka kierowana jest na chemio i/lub radioterapię?
Należy pamiętać, że w każdej chorobie nowotworowej podstawową metodą leczenia jest chirurgia.
Tak jest również w leczeniu raka piersi, gdzie chemioterapia i hormonoterapia są metodami uzupełniającymi, które w zależności od typu i stopnia zaawansowania raka można zastosować przed lub po zabiegu operacyjnym.
Radioterapia stosowana jest zawsze po zabiegu oszczędzającym pierś, a w szczególnych przypadkach po mastektomii.
Czy po diagnozie lub w trakcie leczenia pacjentka powinna otrzymywać wsparcie psychologiczne? Czy szpital zapewnia taką opiekę?
Oczywiście, że tak! Zarówno po diagnozie, jak i w trakcie leczenia opieka psychologa powinna być częścią procesu leczenia Pacjentki.
Dr n.med. Wojciech Pirowski ukończył Wydział Lekarski Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie w 2007r. Po odbyciu stażu podyplomowego rozpoczął specjalizację z chirurgii ogólnej w ramach rezydentury w Klinice Chirurgii Ogólnej, Onkologicznej i Naczyniowej 5 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Krakowie. W 2015 r. uzyskał tytuł specjalisty chirurgii ogólnej. W 2018 r. po odbyciu stażu w Świętokrzyskim Centrum Onkologii uzyskał tytuł specjalisty chirurgii onkologicznej.
W 2017 roku uzyskał Certyfikat diagnostyki ultrasonograficznej gruczołu piersiowego Sekcji Ultrasonografii Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego oraz certyfikat umiejętności w zakresie biopsji gruboigłowych wspomaganych próżnią pod kontrolą USG (biopsji mammotomicznych). Zajmuje się chirurgią onkologiczną i plastyczną gruczołu piersiowego, chirurgią powłok brzusznych. Szczególnym zainteresowaniem jest diagnostyka ultrasonograficzna i inwazyjna gruczołu piersiowego, leczenie chirurgiczne raka piersi z użyciem technik onkoplastycznych, leczenie chirurgiczne czerniaka. Prowadzi szkolenia i warsztaty z zakresu diagnostyki inwazyjnej gruczołu piersiowego-biopsje gruboigłowe i biopsje gruboigłowe wspomagane próżnią.
Członek Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej
