27 września 2022 roku w Szpitalu Św. Rafała w Krakowie Dr n. med. Mariusz Banach i Profesor Joachim Klisch (Helios Klinikum Erfurt) wykonali zabieg leczenia skomplikowanego tętniaka mózgu u 73 letniej pacjentki, stosując nowatorską metodę embolizacji z użyciem urządzenia WEB.
Opis przypadku
W 2016 roku u 67 letniej wówczas pacjentki wykryto olbrzymiego tętniaka o szerokiej szyi w rozwidleniu prawej tętnicy środkowej mózgu (RMCA). Chora była operowana klasycznie w 2017 roku – wykonano wówczas częściowe klipsowanie tętniaka, pozostawiając jego sporą część (8 mm x 7 mm x 6 mm), ponieważ ścianki tętniaka były w tym miejscu zwapniałe. Założenie w tym miejscu klipsa mogłoby skutkować zamknięciem naczyń odchodzących od rozwidlenia RMCA i rozległym udarem niedokrwiennym mózgu. Ze względu na szeroką szyję tętniaka, która obejmowała naczynia odchodzące od rozwidlenia i bardzo skomplikowany kształt worka tętniaka, nie kwalifikował się on do klasycznych technik leczenia endowaskularnego. Dlatego w tym przypadku zastosowano nowatorską metodę embolizacji z użyciem urządzenia WEB (Woven EndoBridge).
Tętniaki i metody leczenia
Tętniaki o szerokiej szyi, które są zlokalizowane w rozwidleniach tętnic mózgowych (Wide-necked bifurcation aneurysms – WNBAs) stanowią 26–36% wszystkich tętniaków mózgu.
Leczenie takich tętniaków jest trudne technicznie – szeroka szyja tętniaka obejmuje zwykle naczynia odchodzące z rozwidlenia tętnicy, a zachowanie drożności tych naczyń, przy jednoczesnym osiągnieciu trwałego zamknięcia tętniaka, jest konieczne dla utrzymania przepływu mózgowego. Do tej pory takie tętniaki mogły być leczone wyłącznie techniką klasycznej operacji z otwarciem czaszki i założeniem klipsa na tętniaka, choć i tak nie zawsze udawało się całkowicie wyłączyć tętniaka z krążenia. Wprowadzenie nowych metod, do których należy niewątpliwie WEB, otwiera nowe możliwości leczenia pacjentów z tak skomplikowanymi tętniakami i to za pomocą jedynie niewielkiego nakłucia w pachwinie.
Czym jest WEB?
Woven EndoBridge (WEB) został opracowany specjalnie do leczenia WNBAs. Urządzenie WEB jest dostępne do użytku klinicznego w Europie od 2011 roku. W 2019 roku w USA urządzenie WEB zostało zatwierdzone przez Agencję ds. Żywności i Leków (US FDA) do leczenia pękniętych i niepękniętych tętniaków z szeroką szyjką przedniej tętnicy łączącej (ACA), tętnicy środkowej mózgu (MCA), tętnicy szyjnej wewnętrznej (ICA) i rozwidlenia tętnicy podstawnej (BA).
Urządzenie WEB zbudowane jest z drutów nitinolowych z platynowym rdzeniem w oplocie samorozprężającej się siatki (rysunek 1). Po umieszczeniu urządzenia WEB w tętniaku, zamyka ono ubytek ściany naczynia na poziomie szyjki tętniaka i tworzy barierę, dzięki której dochodzi do zaburzenia napływu krwi do worka tętniaka. Stwarza to idealne warunki do wytworzenia się skrzepliny w worku tętniaka. Z drugiej strony delikatna i bardzo gęsto utkana siateczka urządzenia WEB staje się rusztowaniem dla komórek śródbłonka naczynia napełzających z prawidłowej ściany naczynia. Komórki śródbłonka osadzają się w siateczce i odtwarzają w tym miejscu prawidłową ściankę naczynia, co prowadzi do ostatecznego wyłączenia tętniaka z krążenia.
Delikatnie utkana siateczka WEB stanowi znacznie lepsze rusztowanie dla rozwoju śródbłonka niż spleciona masa stosowanych rutynowo w zabiegach embolizacji spiral platynowych.
Proces implantacji WEB
Urządzenie WEB „samocentruje się” – rozszerza się w worku tętniaka, delikatnie odpycha od najbliższej ściany do środka tętniaka i dopasowuje idealnie do kształtów tętniaka (rysunek 2). Daje to możliwość lepszej kontroli podczas zamykania najtrudniejszych tętniaków czyli dużych WNBAs o nieregularnych kształtach. Dotychczas leczenie takich tętniaków było możliwe wyłącznie za pomocą klasycznego zabiegu otwarcia czaszki i klipsowania tętniaka. Dzisiaj już mamy technikę, która pozwala zamknąć nawet najtrudniejsze tętniaki mózgu za pomocą małego nakłucia tętnicy w pachwinie.
Dodatkową zaletą urządzenia WEB jest to, że podczas procesu implantacji jest ono w pełni wymienialne. Jeśli okaże się, że dobrany przez operatora rozmiar nie dopasowuje się idealnie do kształtów tętniaka, można je usunąć i wymienić na urządzenie o innym rozmiarze lub kształcie. Pozwala to na optymalne dobranie odpowiedniego urządzenia WEB do danego tętniaka. Dopiero wtedy podłącza się specjalne urządzenie odczepiające i pozostawia odpowiedni WEB w worku tętniaka.
Przygotowanie pacjenta
Podwójna terapia przeciwpłytkowa (Acard + Plavix) nie jest konieczna w przypadku urządzenia WEB, gdyż całe urządzenie jest umieszczone w tętniaku. Po zabiegu, w przypadku tętniaków o dużej szyi, można rozważyć leczenie przeciwpłytkowe (np. sam ACARD), zwłaszcza jeśli siatka urządzenia uwypukla się do światła tętnicy macierzystej.
Postępowanie pooperacyjne
Kontrolna angiografia jest zwykle wykonywana 6 miesięcy po leczeniu. Może to być angiografia rezonansu magnetycznego (MRA) lub badanie DSA (cyfrowa angiografia subtrakcyjna).
Kontakt do Szpitala Św. Rafała
Zapraszamy do kontaktu z Działem Usług Komercyjnych: tel. 785 057 870 lub 532 348 371
Dr n. med. Mariusz Banach jest absolwentem Akademii Medycznej im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu, którą z wyróżnieniem ukończył w 2002 r.
Od 2013 roku związany jest ze Szpitalem św. Rafała, gdzie w ramach Oddziału Klinicznego Neurochirurgii z powodzeniem zajmuje się leczeniem Pacjentów, przeprowadzając na co dzień zabiegi z zakresu neurochirurgii, chirurgii kręgosłupa oraz neuroradiologii interwencyjnej.
