Rak jelita grubego to jeden z najpowszechniej występujących nowotworów na świecie, dotykający zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Liczba zachorowań stale rośnie, co sprawia, że choroba ta staje się poważnym globalnym problemem zdrowotnym. W Polsce każdego roku diagnozuje się kilkanaście tysięcy nowych przypadków, a na świecie rak jelita grubego należy do trzech najczęściej występujących nowotworów. W 2021 roku w Polsce z tą chorobą zmagało się 18 tysięcy osób – 10 tysięcy mężczyzn oraz 8 tysięcy kobiet. To druga najczęstsza przyczyna zgonów na nowotwory wśród mężczyzn oraz trzecia wśród kobiet. Kluczowe znaczenie w walce z tym nowotworem ma profilaktyka i wczesne wykrycie. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza, tym większa szansa na skuteczne leczenie.
Objawy, które powinny Cię zaniepokoić
Rak jelita grubego rozwija się podstępnie i przez długi czas może nie dawać żadnych objawów. To sprawia, że jest szczególnie niebezpieczny, ponieważ często diagnozowany jest dopiero w zaawansowanym stadium. Symptomy zależą od lokalizacji oraz stopnia zaawansowania nowotworu. Wszystkie niepokojące objawy powinny skłonić do wizyty u lekarza, który może zlecić odpowiednie badania diagnostyczne, takie jak kolonoskopia.
Najczęstsze objawy raka jelita grubego to:
- bóle brzucha
- zmiana rytmu wypróżnień
- biegunki lub zaparcia
- krew w stolcu
- niewyjaśniona utrata masy ciała
- ogólne osłabienie
- częste wymioty
Co zwiększa ryzyko zachorowania?
- Predyspozycje genetyczne – jeśli w rodzinie występowały przypadki raka jelita grubego, ryzyko zachorowania jest większe.
- Wiek – najczęściej nowotwór ten diagnozuje się u osób po 60. roku życia, ale coraz więcej przypadków pojawia się wśród młodszych osób.
- Dieta – spożywanie dużych ilości czerwonego i przetworzonego mięsa oraz uboga w błonnik dieta mogą zwiększać ryzyko rozwoju nowotworu.
- Styl życia – niska aktywność fizyczna, otyłość, palenie papierosów i nadmierne spożycie alkoholu również mogą przyczyniać się do rozwoju choroby.
Jak zapobiegać rakowi jelita grubego?
Zdrowy styl życia ma ogromne znaczenie w profilaktyce raka jelita grubego. Choć na niektóre czynniki, takie jak wiek czy genetyka, nie mamy wpływu, to odpowiednie nawyki mogą znacząco zmniejszyć ryzyko zachorowania. Co zrobić, aby zadbać o swoje zdrowie?
- Utrzymuj prawidłową masę ciała – regularnie się waż i unikaj dużych wahań wagi.
- Zadbaj o aktywność fizyczną – ruch wspomaga prawidłową pracę jelit, zapobiega zaparciom i poprawia ogólną kondycję organizmu.
- Stosuj zdrową dietę – jedz produkty bogate w błonnik, wapń i kwasy omega-3, takie jak warzywa, owoce, pełnoziarniste ziarna i ryby. Ogranicz też spożycie czerwonego mięsa i przetworzonych produktów.
- Zrezygnuj z palenia tytoniu i unikaj nadmiernego spożycia alkoholu –ograniczenie tych używek pozytywnie wpływa na zdrowie jelit.
- Regularnie wykonuj badania profilaktyczne – gastroskopia i kolonoskopia to kluczowe badania w diagnostyce chorób przewodu pokarmowego, w tym nowotworów.
- Gastroskopia pozwala na diagnostykę przełyku, żołądka i dwunastnicy, umożliwiając wykrycie niepokojących zmian oraz pobranie próbek do dalszych badań.
- Kolonoskopia umożliwia ocenę stanu jelita grubego i usunięcie ewentualnych polipów, które mogą przekształcić się w nowotwór, oraz zdiagnozować inne nietypowe zmiany.
Jak wygląda leczenie?
Nowotwór jelita grubego wykryty na wczesnym etapie może być całkowicie wyleczalny. Kluczowe znaczenie ma szybka diagnoza i konsultacja ze specjalistą onkologiem, który oceni stan pacjenta i dobierze odpowiednią metodę leczenia. Najczęściej stosowaną terapią jest operacja polegająca na usunięciu guza. W zależności od zaawansowania choroby może być konieczne dodatkowe leczenie, takie jak chemioterapia lub radioterapia. Ich celem jest zmniejszenie guza przed operacją lub eliminacja pozostałych komórek nowotworowych po zabiegu. W niektórych przypadkach możliwe jest również zastosowanie terapii ukierunkowanej na cele molekularne, co daje szansę na skuteczniejsze leczenie szczególnie w bardziej zaawansowanych stadiach choroby.
Marzec – miesiąc świadomości raka jelita grubego
Co roku w marcu prowadzona jest kampania „Blue March”, której celem jest zwiększenie świadomości na temat raka jelita grubego i znaczenia profilaktyki. To doskonały moment, aby przypomnieć sobie o badaniach kontrolnych i zadbać o swoje zdrowie.
Rak jelita grubego to poważna choroba, ale wczesne wykrycie znacznie zwiększa szanse na skuteczne leczenie. Zdrowy styl życia, regularne badania i świadomość objawów mogą uratować życie.
Przeczytaj więcej o:
