Endoprotezoplastyka stawu łokciowego (NFZ/prywatnie)

Czym jest endoprotezoplastyka stawu łokciowego?

Endoprotezoplastyka stawu łokciowego, znana również jako całkowita wymiana stawu łokciowego, to chirurgiczny zabieg mający na celu zastąpienie zniszczonego lub uszkodzonego stawu łokciowego sztuczną protezą. Staw łokciowy składa się z kości ramiennej, kości łokciowej i kości promieniowej. Proteza, czyli sztuczny staw, zazwyczaj składa się z metalowych i plastikowych elementów, które zastępują powierzchnie stawowe tych kości.

Endoprotezoplastyka stawu łokciowego jest przeprowadzana przede wszystkim w celu poprawy jakości życia pacjentów, którzy cierpią na znaczne ograniczenie funkcji tego stawu, a inne formy leczenia zachowawczego nie przynoszą istotnej poprawy.

Pacjent ma prawo do wykonania zabiegu (w tym również planowanego) na NFZ w dowolnym województwie w Polsce, niezależnie od miejsca, w którym otrzymał skierowanie.

Zabieg endoprotezoplastyki łokcia w ramach NFZ

Wskazania do wykonania zabiegu endoprotezoplastyki stawu łokciowego

Głównymi powodami, dla których wykonuje się ten zabieg są:

• Choroba zwyrodnieniowa stawów (artroza) pierwotna – proces degeneracyjny, który powoduje zużycie chrząstki stawowej, prowadząc do bólu i dysfunkcji stawu.
• Pourazowa choroba zwyrodnieniowa, wtórna – w wyniku wypadków lub innych urazów, w tym złamań, prowadzących do uszkodzenia stawu łokciowego i braku możliwości naprawy za pomocą mniej inwazyjnych metod.
• Reumatoidalne zapalenie stawów – choroba autoimmunologiczna, która powoduje stan zapalny i degradację stawu łokciowego, prowadząc do bólu, sztywności i ograniczenia ruchomości.
• Przewlekły ból – pacjenci cierpiący na nieustający ból, który nie reaguje na leki przeciwbólowe, fizjoterapię ani inne formy leczenia zachowawczego.
  Silny ból i ograniczenie ruchomości stawu – znaczne ograniczenie ruchomości stawu łokciowego, które wpływa na codzienne funkcjonowanie, pracę i jakość życia pacjenta.
• Nieskuteczne leczenie zachowawcze – kiedy leki, zastrzyki, fizjoterapia czy artroskopia nie przynoszą ulgi ani poprawy stanu stawu.
• Inne operacje – w przypadku niepowodzenia innych operacji naprawczych

Endoprotezoplastyka stawu łokciowego – przeciwwskazania:

Przeciwwskazania bezwzględne:

• Aktywne zakażenie – obecność aktywnego zakażenia w organizmie lub w okolicy stawu łokciowego jest bezwzględnym przeciwwskazaniem, ponieważ może prowadzić do zakażenia protezy.

Przeciwwskazania względne:

• Ciężkie schorzenia ogólnoustrojowe – choroby serca, niewydolność nerek, choroby wątroby czy zaawansowane choroby płuc mogą zwiększać ryzyko powikłań podczas operacji i po niej.
• Niewyrównana cukrzyca – pacjenci z niekontrolowaną cukrzycą mają większe ryzyko infekcji i problemów z gojeniem się ran.
• Osteoporoza – znacznie osłabione kości mogą nie być w stanie utrzymać protezy w odpowiednim miejscu.
• Niezagojone złamania – obecność złamań, które nie zrosły się prawidłowo, może utrudniać wszczepienie protezy.
• Zła jakość tkanek miękkich – bliznowate, cienkie lub uszkodzone tkanki miękkie wokół stawu mogą nie zapewnić odpowiedniego wsparcia dla protezy.
• Owrzodzenia i przewlekłe rany – mogą zwiększać ryzyko infekcji.
• Porażenie nerwów – porażenie lub uszkodzenie nerwów w okolicy stawu łokciowego może wpływać na funkcjonowanie nowego stawu i proces rehabilitacji.
• Zaburzenia krzepnięcia krwi – choroby krwi, które powodują problemy z krzepnięciem, mogą zwiększać ryzyko krwawienia podczas operacji.

Endoprotezoplastyka stawu łokciowego jest zabiegiem, który niesie ze sobą ryzyko powikłań, ale może znacząco poprawić jakość życia pacjentów, którzy cierpią z powodu przewlekłego bólu i ograniczenia ruchomości stawu łokciowego. Decyzja o przeprowadzeniu operacji jest podejmowana po dokładnej ocenie stanu zdrowia pacjenta oraz rozważeniu wszystkich możliwych opcji leczenia.

Jak wygląda kwalifikacja do zabiegu?

Kwalifikacja do zabiegu endoprotezoplastyki stawu łokciowego zaczyna się od konsultacji z ortopedą. Lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny, aby poznać historię chorób pacjenta oraz obecne objawy i ich wpływ na codzienne życie. Ważne jest zrozumienie, jak ból i ograniczenia ruchowe wpływają na funkcjonowanie pacjenta. Następnie przeprowadzane jest badanie fizykalne stawu łokciowego, oceniające zakres ruchu, ból, stabilność oraz inne oznaki uszkodzenia.

Kluczowe są również badania obrazowe, takie jak zdjęcia rentgenowskie, tomografia komputerowa (TK) czy rezonans magnetyczny (MRI), które pozwalają na dokładną ocenę stanu stawu łokciowego i okolicznych struktur. Badania te pomagają zidentyfikować stopień uszkodzenia stawu, zmiany zwyrodnieniowe oraz inne potencjalne problemy.

Kwalifikacja do zabiegu zależy od kilku czynników, w tym od stopnia zaawansowania uszkodzenia stawu, niepowodzenia wcześniejszych metod leczenia zachowawczego (takich jak leki przeciwbólowe, fizjoterapia czy iniekcje sterydowe) oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Pacjent jest informowany o przebiegu samego zabiegu, okresie rekonwalescencji i oczekiwanych efektach, co pomaga w podjęciu świadomej decyzji.

Przygotowanie i przebieg zabiegu

Sam zabieg endoprotezoplastyki stawu łokciowego odbywa się pod znieczuleniem ogólnym lub miejscowym, w zależności od indywidualnych potrzeb pacjenta i decyzji anestezjologa. Operacja polega na wykonaniu nacięcia w okolicy stawu łokciowego, usunięciu zniszczonych części stawu i zastąpieniu ich sztucznymi komponentami, czyli endoprotezą. Proteza składa się zazwyczaj z elementów metalowych i plastikowych, które mają za zadanie naśladować naturalne ruchy stawu.

Chirurg precyzyjnie umieszcza elementy protezy, upewniając się, że są one dobrze dopasowane i stabilne. Cały proces jest kontrolowany za pomocą specjalnych narzędzi i technik obrazowania, aby zapewnić jak najlepszy wynik. Po zakończeniu implantacji protezy rana jest starannie zszywana, a pacjent zostaje przewieziony na oddział pooperacyjny.

Po operacji pacjent pozostaje w szpitalu przez kilka dni, gdzie jest monitorowany pod kątem bólu, gojenia się rany oraz ewentualnych komplikacji. W tym czasie zaczyna się również rehabilitacja, która jest kluczowa dla odzyskania pełnej funkcji stawu.

Zalecenia po zabiegowe

Po zabiegu endoprotezoplastyki stawu łokciowego ważne jest, aby dbać o ranę, utrzymując ją w czystości i suchości oraz unikać obciążania operowanego stawu, używając temblaka lub ortezy.

Pacjent powinien regularnie przyjmować przepisane leki przeciwbólowe, a także uczestniczyć w sesjach fizjoterapii, które pomagają przywrócić zakres ruchu i siłę mięśni. Ważne są również regularne wizyty kontrolne u lekarza w celu monitorowania postępu gojenia i stanu funkcjonalnego. Pacjent powinien unikać ciężkiej pracy fizycznej i aktywności, które mogą nadmiernie obciążać staw, a także prowadzić zdrowy tryb życia, aby wspierać proces rekonwalescencji.