Endoprotezoplastyka stawu promieniowo-nadgarstkowego (NFZ/prywatnie)

Czym jest endoprotezoplastyka stawu promieniowo-nadgarstkowego?

Endoprotezoplastyka stawu promieniowo-nadgarstkowego to operacja mająca na celu zastąpienie uszkodzonego stawu sztucznym implantem. Staw promieniowo-nadgarstkowy, który łączy koniec dalszy kości promieniowej z kośćmi nadgarstka, umożliwia szeroki zakres ruchów nadgarstka. W przypadku znacznego uszkodzenia stawu, często spowodowanego przez urazy, zapalenia lub zmiany zwyrodnieniowe, funkcja stawu może być poważnie ograniczona, a ból utrudnia codzienne życie pacjenta.

Podczas endoprotezoplastyki chirurg usuwa zniszczone fragmenty kości i chrząstki, a następnie wprowadza odpowiednio dopasowany implant, który naśladuje naturalny staw i jego funkcje. Implant jest zazwyczaj wykonany z metalu, ceramiki lub specjalnych tworzyw sztucznych, co zapewnia jego trwałość i biokompatybilność. Operacja ma na celu przywrócenie ruchomości nadgarstka, zmniejszenie bólu oraz poprawę jakości życia pacjenta.

Pacjent ma prawo do wykonania zabiegu (w tym również planowanego) na NFZ w dowolnym województwie w Polsce, niezależnie od miejsca, w którym otrzymał skierowanie.

Zabieg endoprotezoplastyki stawu promieniowo-nadgarstkowego w ramach NFZ

Wskazania do wykonania zabiegu endoprotezoplastyki stawu promieniowo-nadgarstkowego

Wskazania do wykonania zabiegu endoprotezoplastyki stawu promieniowo-nadgarstkowego obejmują różnorodne schorzenia i stany, które prowadzą do znacznego uszkodzenia tego stawu, utrudniającego normalne funkcjonowanie pacjenta. Najczęstsze wskazania to:

• Zaawansowane zmiany zwyrodnieniowe (osteoartroza) – choroba zwyrodnieniowa stawów powoduje zniszczenie chrząstki stawowej, co prowadzi do bólu, sztywności i ograniczenia ruchomości stawu.
• Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – choroba autoimmunologiczna, która powoduje przewlekłe zapalenie stawów, prowadzące do uszkodzenia chrząstki i kości, a także deformacji stawu.
• Pourazowe uszkodzenia stawu – skutki poważnych urazów, takich jak złamania, które nie zagoiły się prawidłowo, mogą prowadzić do trwałego uszkodzenia stawu i konieczności jego wymiany.
• Martwica aseptyczna (osteonekroza) – stan, w którym dochodzi do obumarcia tkanki kostnej z powodu zaburzeń ukrwienia, prowadzący do uszkodzenia stawu.
• Nieskuteczność innych metod leczenia, gdy inne metody leczenia, takie jak leki, fizjoterapia czy mniej inwazyjne zabiegi chirurgiczne, nie przynoszą oczekiwanej ulgi w bólu i poprawy funkcji stawu.

Endoprotezoplastyka stawu promieniowo-nadgarstkowego – przeciwwskazania:

Przeciwwskazania bezwzględne:

• Aktywne infekcje – obecność zakażenia w organizmie, szczególnie w obszarze planowanej operacji, może prowadzić do powikłań związanych z infekcją implantu.

Przeciwwskazania względne:

• Ciężkie schorzenia ogólnoustrojowe – choroby, takie jak niewyrównana cukrzyca, niewydolność serca, niewydolność nerek czy choroby układu oddechowego, mogą zwiększać ryzyko operacyjne i utrudniać proces gojenia.
• Znaczne uszkodzenie tkanek miękkich – ścięgna, mięsnie, więzadła – uniemożliwiające prawidłową funkcję implantu po jego wszczepieniu.
• Masywne ubytki kostne oraz zaawansowana osteoporoza – mogące utrudniać prawidłowe osadzenie implantu, jego stabilność i zwiększaa ryzyko złamań.
• Zaburzenia krzepliwości krwi – choroby i zaburzenia, które wpływają na krzepliwość krwi, mogą zwiększać ryzyko powikłań związanych z krwawieniem podczas i po operacji.
• Nieodpowiednia masa ciała – zarówno znaczna otyłość, jak i bardzo niska masa ciała mogą stanowić przeciwwskazanie z powodu zwiększonego ryzyka powikłań chirurgicznych i problemów z gojeniem.
• Aktywne choroby reumatyczne w fazie zaostrzenia – choroby takie jak reumatoidalne zapalenie stawów w fazie zaostrzenia mogą prowadzić do niekorzystnych wyników operacji.

Endoprotezoplastyka stawu promieniowo-nadgarstkowego jest zabiegiem, który niesie ze sobą ryzyko powikłań, ale może znacząco poprawić jakość życia pacjentów, którzy cierpią z powodu przewlekłego bólu i ograniczenia ruchomości stawu promieniowo-nadgarstkowego. Decyzja o przeprowadzeniu operacji jest podejmowana po dokładnej ocenie stanu zdrowia pacjenta oraz rozważeniu wszystkich możliwych opcji leczenia.

Jak wygląda kwalifikacja do zabiegu?

Kwalifikacja do zabiegu endoprotezoplastyki stawu promieniowo-nadgarstkowego zaczyna się od konsultacji z ortopedą. Lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny, podczas którego pyta o objawy, historię chorób, wcześniejsze urazy oraz stosowane leki. Następnie wykonuje dokładne badanie fizykalne, oceniając ruchomość stawu, zakres ruchów, siłę mięśniową oraz obecność bólu i obrzęku. Kolejnym etapem są badania obrazowe, takie jak rentgen, tomografia komputerowa (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI), które pozwalają ocenić stopień uszkodzenia stawu i okolicznych tkanek.

Lekarz może także zlecić dodatkowe badania laboratoryjne, aby ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta, wykluczyć infekcje oraz sprawdzić funkcjonowanie narządów wewnętrznych. W przypadku pacjentów z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, niewydolność serca czy choroby nerek, konieczne może być również uzyskanie opinii innych specjalistów, takich jak kardiolog czy endokrynolog, aby ocenić ryzyko operacyjne i upewnić się, że stan zdrowia pacjenta pozwala na przeprowadzenie zabiegu.

Na podstawie zebranych informacji lekarz dokonuje oceny, czy pacjent kwalifikuje się do endoprotezoplastyki. Jeśli zabieg jest wskazany, omawia się z pacjentem szczegóły dotyczące operacji, oczekiwań pooperacyjnych oraz potencjalnego ryzyka i korzyści. Pacjent jest informowany o konieczności rehabilitacji po zabiegu oraz o tym, jak będzie wyglądał proces powrotu do zdrowia. Wspólnie z lekarzem podejmuje decyzję o terminie operacji i przygotowaniach do zabiegu.

Przygotowanie i przebieg zabiegu

Przed zabiegiem pacjent jest informowany o konieczności przerwania niektórych leków oraz o zaleceniach dotyczących diety i nawodnienia.

Sam zabieg endoprotezoplastyki stawu promieniowo-nadgarstkowego odbywa się zazwyczaj w regionalnym lub ogólnym. Chirurg wykonuje nacięcie nad stawem promieniowo-nadgarstkowym, aby uzyskać dostęp do uszkodzonych struktur stawu. Następnie usuwa zniszczone fragmenty kości i chrząstki, przygotowując powierzchnie stawowe do umieszczenia implantu. Sztuczny implant, wykonany z metalu, ceramiki lub specjalnych tworzyw sztucznych, jest starannie dopasowany i umieszczony na miejscu, a następnie przymocowany do kości. Po upewnieniu się, że implant jest prawidłowo osadzony i funkcjonuje właściwie, chirurg zamyka nacięcie, a rana jest zabezpieczona opatrunkiem.

Po zabiegu pacjent zostaje przeniesiony na oddział pooperacyjny, gdzie monitorowane są jego podstawowe funkcje życiowe oraz stan ogólny.

Zalecenia po zabiegowe

Po zabiegu endoprotezoplastyki stawu promieniowo-nadgarstkowego pacjent otrzymuje szereg zaleceń mających na celu zapewnienie prawidłowego gojenia i optymalne odzyskanie funkcji stawu. W początkowym okresie po operacji pacjent powinien unikać obciążania operowanej kończyny oraz odpoczywać, aby umożliwić właściwe gojenie tkanek. Ważne jest, aby stosować się do zaleceń dotyczących stosowania środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, które pomagają w kontrolowaniu bólu i zmniejszeniu obrzęku.

Rehabilitacja rozpoczyna się zazwyczaj już w pierwszych dniach po operacji i obejmuje ćwiczenia mające na celu poprawę ruchomości nadgarstka oraz wzmocnienie mięśni. Ważne jest, aby pacjent regularnie wykonywał zalecane ćwiczenia fizjoterapeutyczne, które są dostosowane do jego indywidualnych potrzeb i etapu gojenia. Pacjent powinien także unikać ciężkich prac i aktywności, które mogą przeciążać staw, aż do momentu uzyskania zgody lekarza.

Regularne wizyty kontrolne u ortopedy są kluczowe, aby monitorować postępy w procesie gojenia i dostosowywać plan rehabilitacji. Pacjent powinien zgłaszać wszelkie niepokojące objawy, takie jak nadmierny ból, obrzęk, zaczerwienienie, czy wyciek z rany, które mogą wskazywać na powikłania. W miarę upływu czasu i poprawy stanu zdrowia, pacjent stopniowo wraca do normalnych aktywności, jednak pełne odzyskanie funkcji stawu może zająć kilka miesięcy. Zastosowanie się do zaleceń lekarza i fizjoterapeuty jest kluczowe dla osiągnięcia najlepszego możliwego wyniku operacji.