Kategoria: Strefa wiedzy

O szybkiej, skutecznej, a co najważniejsze małoinwazyjnej metodzie, bez ryzyka związanego z klasycznym zabiegiem operacyjnym, opowiada lek. Barbara Jagiełło-Bajer specjalistka neurochirurgii, lekarz Oddziału Klinicznego Neurochirurgii Szpitala św. Rafała w Krakowie.

Dla kogo są to zabiegi? Jakie dolegliwości wskazują na potrzebę wykonania blokady? Jak rozpoznać moment krytyczny i kiedy zgłosić się do lekarza?

Lek. Barbara Jagiełło-Bajer: Blokady stawów międzykręgowych przeznaczone są dla wszystkich osób cierpiących z powodu bólów kręgosłupa. Zwykle pacjenci zgłaszają się, gdy leczenie farmakologiczne i rehabilitacyjne nie jest  wystarczająco skuteczne. Tymczasem blokada stawów międzykręgowych nawet przy ostrym bólu może przynieść zdecydowaną ulgę i przyspieszyć proces zdrowienia, jak również umożliwić skuteczną rehabilitację.

Na czym polega i jak przebiega taki zabieg?

Blokada stawów międzykręgowych polega na ostrzyknięciu stawów międzykręgowych lekiem znieczulającym ze sterydem. Blokadę wykonuje się pod  kontrolą USG lub RTG. Pacjent leży na brzuchu, po dezynfekcji w okolicę stawów międzykręgowych pod kontrolą USG lub RTG podaje się leki.

Jakie są przeciwwskazania do wykonania zabiegu?

Przeciwwskazaniem do blokady są: czynny stan zapalny np. infekcja, uczulenie na leki używane do blokady, przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych – wówczas pacjenta należy wcześniej  przygotować.

Jak się trzeba przygotować do zabiegu?

Do blokady nie trzeba się specjalnie przygotowywać, przygotowanie dotyczy tylko pacjentów przyjmujących leki przeciwkrzepliwe lub przeciwpłytkowe, wówczas każdy pacjent jest indywidualnie przygotowywany po konsultacji z lekarzem prowadzącym. Dobrze też, jeśli blokada nie jest wykonywana bezpośrednio po posiłku.

Czy zabieg boli?

Blokada stawów międzykręgowych polega na wkłuciu igły w okolicę stawu międzykręgowego, samo ukłucie może powodować ból jak przy zastrzyku. Zwykle pacjenci mówią, że bardziej się bali, niż bolało. Jednak trzeba wziąć pod uwagę, że niektóre osoby z niskim progiem bólu wkłucie igły mogą odczuwać jako bolesne.

Jaki jest efekt zabiegu? Czy ulga przychodzi natychmiast? Na jak długo „starcza” taki zabieg?

W większości przypadków już bezpośrednio po blokadzie chory odczuwa ulgę, niekiedy jednak efekt przeciwbólowy może pojawić się po kilku dniach. Przyjmuje się, że jeśli efekt przeciwbólowy po blokadzie utrzymuje się przynajmniej przez trzy miesiące to blokada jest skuteczna. Są pacjenci, którzy po blokadzie mają wyraźną poprawę nawet przez pól roku, rok i dłużej.

Ile trwa pobyt w szpitalu? Jak długo jest się wyłączonym z codziennych aktywności?

Blokadę wykonuje się w tym samym dniu, w którym chory się zgłasza i niedługo po niej może pójść do domu. Po zabiegu nie ma konieczności korzystania ze zwolnienia lekarskiego, chyba, że stan chorego tego wymaga, jest to rozpatrywane indywidualnie.

W jakich sytuacjach taka pomoc jest niewystarczająca? Kiedy potrzebny jest inny rodzaj zabiegu jak operacja czy stymulator?

Należy podkreślić, że blokada stawów międzykręgowych jest elementem diagnostycznym bólu kręgosłupa i może nam przybliżyć, gdzie leży źródło bólu, co umożliwi skuteczniejszą terapię. U chorych, którym blokada nie przyniosła spodziewanej poprawy należy szukać innej przyczyny dolegliwości bólowych jak np. przepukliny jądra miażdżystego lub zmian zwyrodnieniowych, które powodują ucisk na struktury nerwowe.

Jak się zapisać na zabieg?

Blokady można wykonać w Oddziale Klinicznym Neurochirurgii Szpitala św. Rafała w Krakowie. Są one wykonywane zarówno w ramach NFZ, wówczas chory zgłasza się do Poradni Neurochirurgicznej i ma wystawione skierowanie do szpitala, lub komercyjnie – wówczas pacjent umawia się na zabieg w Dziale Usług Komercyjnych.

Lek. Barbara Jagiełło-Bajer jest absolwentką Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Doświadczenie zdobywała podczas blisko 20-letniej pracy w Oddziale Neurochirurgii Szpitala Wojewódzkiego im. św. Łukasza w Tarnowie. W pracy klinicznej koncentruje się głównie na chirurgii kręgosłupa oraz leczeniu bólu przewlekłego, w tym implementacji stymulatorów. Obecnie jest lekarzem specjalistą neurochirurgii Oddziału Klinicznego Neurochirurgii Szpitala św. Rafała w Krakowie.

Przepukliny pachwinowe mogą mieć podłoże genetyczne, co jest związane z zaburzeniami syntezy kolagenu oraz osłabieniem mięśni powłok brzusznych. Mogą także powstać wtórnie podczas nieprawidłowego zrośnięcia się tkanek po wcześniejszym zabiegu. Przepuklina często objawia się silnym bólem w pachwinie i podbrzuszu, wystąpieniem guza w pachwinie czy też wzdęciami i nudnościami. Uszkodzenie to może prowadzić do powstawania stanów zapalnych jamy otrzewnej i stanowi zagrożenie dla zdrowia pacjenta. Rozwiązaniem problemu może być operacja laparoskopowa. Taki zabieg w Szpitalu Św. Rafała w Krakowie przeprowadza dr n. med. Łukasz Strzępek. 

Na czym polega operacja laparoskopowa przepukliny pachwinowej? 

Dr n. med. Łukasz Strzępek: Jest to zabieg wykonywany zwykle w znieczuleniu ogólnym. Laparoskop to cienki instrument chirurgiczny z kamerą na końcu. Jest on wprowadzany przez powłoki brzucha w kierunku przepukliny. Kamera przekazuje obraz w powiększeniu na ekran monitora, co umożliwia skuteczne kontrolowanie postępów zabiegu. Następnie w okolicę przepukliny wprowadza się pozostałe instrumenty chirurgiczne, które pozwalają pracować w jamie otrzewnej.  Do naprawy miejsca powstania przepukliny jest używana siatka syntetyczna. 

Jakie są zalety operacji naprawczej przepukliny metodą laparoskopową? 

Główną zaletą zabiegu jest fakt, że operacja wykonywana jest jedynie przez małe nacięcia przy pomocy laparoskopu.  Do zamknięcia ubytku ściany jamy brzusznej używana jest siatka z tworzywa sztucznego, a po zabiegu pacjent zwykle wraca do normalnej aktywności życiowej szybciej niż w przypadku bardziej inwazyjnych procedur. Dzięki wykorzystaniu metody laparoskopowej rzadziej występuje również ból pooperacyjny, zarówno ostry jak i przewlekły. W przypadku przepuklin pachwinowych obustronnych istnieje możliwość naprawy obydwu podczas jednej operacji. 

Jacy pacjenci kwalifikują się do zabiegu? Czy istnieją przeciwwskazania do jego przeprowadzenia? 

Z racji, że zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym, pacjent przed zabiegiem przechodzi kwalifikację anestezjologiczną. Do operacji kwalifikuje się większość pacjentów z przepuklinami, szczególnie pacjenci aktywni fizycznie, ponieważ w ich przypadku obserwowany jest szybszy powrót do sprawności oraz mniejsze dolegliwości bólowe. Operacja metodą laparoskopową jest zalecana szczególnie przy leczeniu przepuklin obustronnych. Czynnikiem dyskwalifikującym pacjenta może być przepuklina mosznowa, przy której czas zabiegu może być długi. Kwalifikacja do zabiegów prywatnych prowadzona jest obecnie w Szpitalu Św. Rafała w Krakowie, a niedługo również w placówce na ul. Armii Krajowej 5 w Krakowie.

Dr n. med. Łukasz Strzępek jest absolwentem Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Specjalizuje się w chirurgii ogólnej i onkologicznej. Odbył również wiele kursów oraz szkoleń, w Polsce i za granicą, poszerzających wiedzę zawodową. Obecnie pełni funkcję Ordynatora Oddziału Klinicznego Chirurgii Onkologicznej i Chirurgii Ogólnej w Szpitalu Św. Rafała w Krakowie.